Türkiye ile İngiltere arasındaki Eurofighter Typhoon anlaşması Avrupa ve Orta Doğu basınında geniş yer buldu

Londra/Kudüs

Financial Times'ın haberine göre, perşembe Ankara'yı ziyaret etmesi beklenen Alman Şansölyesi Friedrich Merz'in temmuzda Türkiye'ye Eurofighter-Typhoon satışına yönelik itirazını kaldırması, İngiltere'nin anlaşma yapma yolunu açtı.

"Anlaşma, Avrupa'nın, Türkiye'yi Rusya'ya ve Orta Doğu'daki istikrarsızlığa karşı kalkan olarak görmesini yansıtıyor." ifadelerini kullanan Financial Times, aynı zamanda NATO'nun en büyük ikinci ordusu olan Türkiye'nin yeni savaş uçaklarına ihtiyaç duyduğunu aktardı.

Gazete, Türkiye'nin Eurofighter tedarikinin yerli KAAN savaş uçakları faaliyete girene kadar geçici çözüm olarak görüldüğünü kaydetti.

Associated Press haber ajansı da Türkiye'nin KAAN faaliyete girene kadar alternatif arayışı bulunduğuna, yerli uçaklar hizmete girmeden önce 40 Eurofighter, 40 F-16 ve 40 F-35 olmak üzere 120 jet almak istediğine işaret etti.

Channel 4 televizyonunun haberine göre, bu, İngiltere'nin hem 20 yıldır yaptığı en büyük savaş uçağı anlaşması, hem de 2017'den beri yaptığı ilk anlaşma.

Daha önce İngiltere'nin 40 jet satabileceğini belirttiği yönündeki haberleri İngiliz medyasına değerlendiren Başbakanlık Sözcülüğü, "20 uçak, büyük bir sayı. Sipariş sayısı Türklerin operasyonel gereksinimlerine dayalı bir karardı." ifadelerine yer verdi.

Reuters'ın haberinde, Türkiye'nin F-35 programında yer almamasıyla yönünü yerel üretim ve başka alternatiflere çevirdiğine yer verildi ve bu kapsamda Eurofighter Typhoon alımı ve Kaan üretimine vurgu yapıldı.

Haberde ayrıca ABD'yle yapılan F-16 modernizasyonu anlaşmasına dikkati çekildi.

Sky News televizyonunda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İngiltere Başbakanı Keir Starmer arasında dün akşam yapılan ve anlaşmanın imzalandığı basın toplantısını değerlendiren analist Michael Clarke, İngiltere ve Türkiye'nin Avrupa'nın iki ucundaki iki ülke olduğunu, ikisinin de NATO için önemli iki güç olduğunu belirtti.

İki Avrupa Birliği üyesi olmayan ülkenin çok fazla ortak yönü olduğunu anlatan Clarke, Erdoğan'ın bölgesinde güçlü bir pozisyonda bulunduğunu Gazze, Ukrayna ve Suriye örnekleriyle dile getirdi.

Clarke, İngiltere'nin Türkiye'yle ilişki kurmasının İngiltere'ye hareket alanı kazandırdığını da sözlerine ekledi.

Telegraph gazetesi ise haberinde Eurofighter Typhoon jetlerinin Rusya'ya karşı mücadelenin bel kemiği olduğuna dikkati çekerek, Türkiye'yle yapılan anlaşmanın NATO'nun Rusya karşısında hava savunmasını güçlendireceğine vurgu yaptı.

Yunanistan

Türkiye'nin "Eurofighter Typhoon" savaş uçakları temin etmek üzere İngiltere ile dün imzaladığı anlaşma Yunan basınında, Türkiye için önemli bir başarı olarak yorumlandı.

Ülkenin en çok okunan haber sitelerinden "in.gr", "Eurofighter anlaşması ve Türkiye'nin yeni jeopolitik gerçeklikteki rolü" başlıklı haberinde şu ifadelere yer verdi:

"İngiltere Başbakanı Keir Starmer'in pazartesi Ankara'ya yaptığı ve Eurofighter Typhoon tipi savaş uçaklarının teminine ilişkin anlaşmanın imzalanmasıyla sonuçlanan ziyaretin ardından, adım adım Avrupa savunma sanayisi mimarisinin bir parçası olan Türkiye yeni bir sayfa açıyor."

Eurofighter alımının İngiltere, Almanya, İtalya ve İspanya konsorsiyumu ile anlaşma anlamına geldiği belirtilen haberde, şunlar kaydedildi:

"Eurofighter anlaşmasının imzalanmasının ardından Türkiye yeni bir jeopolitik gerçeklikte kendi rolünün ne kadar güçlendiğini gösteren büyük bir diplomatik zaferi de elde etmiş oluyor. Bu gerçeklikte savunma sanayisine büyük yatırımlar yapan Türkiye, savunma teçhizatlarını da diplomasi yapmak amacıyla kullanıyor."

Haberde, diplomat ve akademisyenlerin, Yunanistan'ın dış politikada kendi yönünü bulması, uluslararası gelişmelerde sahip olduğu ve olacağı rolün büyüklüğü nedeniyle Türkiye ile kendini kıyaslamayı bırakması ve tutarlı bir dış politika izlemesi gerektiğini ısrarla söylediği aktarıldı.

Ta Nea Gazetesi, "Türkiye'nin 20+24 Eurofighter alması ne anlama geliyor, Ege üzerinde Rafale'lere karşı güç oluşturulması" başlıklı haberinde Türkiye'nin Eurofighter alımına ilişkin dün İngiltere ile imzaladığı anlaşma için "Türk Hava Kuvvetlerini kökten yeniden şekillendirmeye yönelik stratejik bir hamle." yorumunu yaptı.

SKAI TV ise anlaşma için "(Türkiye ve İngiltere'nin) stratejik ilişkilerini güçlendiriyor ve Doğu Akdeniz'in savunma coğrafyasında yeni bir sayfa açıyor." ifadesini kullandı.

Almanya

Alman basını, Türkiye ile İngiltere arasında Eurofighter savaş uçağı işbirliği anlaşmasının imzalanmasına geniş yer verdi.

Frankfurter Rundschau gazetesi, "Türkiye için güçlendirme: Erdoğan Londra ile 20 Eurofighter jetin alımına ilişkin anlaşma imzaladı" başlığıyla verdiği haberde, Türkiye’nin İngiltere'den 20 Eurofighter siparişi verdiği, İngiltere Başbakanı Keir Starmer’in NATO ve istihdam açısından avantajlar gördüğü belirtildi.

Haberde, Eurofighter'in kilit bir bölgede NATO’nun caydırıcılık potansiyelini güçlendireceği ve aynı zamanda Türkiye’nin kendi savaş uçağı KAAN’ın kullanmaya hazır olana kadar süreyi geçirmesinin öngörüldüğü vurgulandı.

S-400 alımından sonra F35 programından çıkarılan Türkiye’nin, İspanya, İtalya ve Almanya’dan toplam 40 savaş uçağı ile de kısmen yaşlanan hava filosunu modernleştirmek istediği kaydedilen haberde, Berlin’in uluslararası konsorsiyumun ihracatını uzun süre engellediği, temmuzda ise vetosunu kaldırdığı ve ihracat onayı verdiği anımsatıldı. Haberde, Türkiye’nin Umman ve Katar’dan 12’şer savaş uçağı daha almayı planladığı, Erdoğan’ın ekimde bu iki ülkeyi ziyaret ettiği kaydedildi.

Die Zeit gazetesi, Eurofighter jetlerinin Türkiye için kendi geliştirdiği savaş uçağını kullanıma hazır olana kadar bir geçici çözüm olduğunu, Türk savaş uçağı Kaan’ın uzmanlara göre yaklaşık 5 yıl sonra yabancı jetlerin yerini alabileceği aktarıldı.

Spiegel dergisi de "Erdoğan ve Starmer Eurofighter anlaşması imzaladı" başlığıyla duyurduğu haberde, Türkiye’nin İngiltere'den 9 milyar avroya Eurofighter savaş uçakları satın almak istediğine değinildi. Erdoğan ve Starmer’in bu konuda bir niyet anlaşması imzaladığına işaret edilen haberde Starmer'ın, bu anlaşmanın NATO'yu güçlendireceğini düşündüğü aktarıldı.

Haberde, bir süre önce Türkiye’yi ziyaret eden Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul’un Türkiye ile çok sayıda ortak çıkarları olduğuna vurgu yaptığı ve "Türkiye bizim için sadece bir NATO ortağı değil, tüm dış politika meselelerimizde stratejik bir ortak ve iyi bir dosttur." ifadesini kullandığı anımsatıldı.

İtalya

İtalya’nın önde gelen gazetelerinden Corriere della Sera'nın, "Starmer, Türkiye’ye 20 Eurofighter satıyor" başlığıyla verdiği haberinde, "Starmer’ın Ankara ziyareti verimli geçti. 8 milyar sterlin değerinde 20 Eurofighter Typhoon jeti satıyor. Bu, İngiltere, Almanya, İtalya ve İspanya tarafından ortaklaşa geliştirilen avcı-bombardıman türündeki jetler için 2017’den bu yana verilen ilk sipariş." ifadeleri yer aldı.

Gazetenin haberinde, "Londra hükümetinin, bu anlaşmanın, önemli bir müttefik ve Karadeniz’in koruyucusu olan Türkiye'nin dolayısıyla NATO'nun kolektif caydırıcılığını güçlendirdiğine" de inandığı belirtildi.

Ülkenin bir diğer yüksek tirajlı gazetesi La Stampa da "Londra, Türkiye’ye 20 Eurofighter sattı" başlığıyla haberi duyurdu.

Gazetede, uzun zamandır beklenen Eurofighter Typhoon savaş uçağı siparişinin Londra ile Ankara arasında yenilenen askeri ortaklık çerçevesinde imzalandığı belirtilirken, 2 yıl süren müzakerelerin ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İngiltere Başbakanı Starmer’ın dün 10 yıllık anlaşmaya imza koyduğu ifade edildi. Hava kuvvetlerini modernize etme sürecinde olan Türkiye’nin 8 milyar sterlinlik bu anlaşmayla 20 adet fabrika çıkışlı yeni jetlerden alacağı kaydedildi.

La Repubblica gazetesi de Türkiye’nin 8 milyar sterline Londra’dan 20 Eurofighter Typhoon almasının, İngiltere için son 20 yıldaki en önemli anlaşma olduğu, çünkü bu uçağın yüzde 37’sinin İngiltere’de üretildiği belirtildi.

TGCOM24 haber sitesi de Türkiye ile İngiltere arasındaki anlaşmaya ilişkin haberinde; "İki ülke arasındaki endüstriyel ve askeri işbirliğini güçlendirmenin yanı sıra, Türk Hava Kuvvetleri'nin modernizasyonuna yönelik daha kapsamlı bir planın parçası." ifadelerine yer verdi.

Haberde, "Ankara hükümeti, hava filosunu son nesil Avrupa yapımı uçaklarla yenilemeyi hedefliyor. Birleşik Krallık, Almanya, İtalya ve İspanya'dan oluşan bir konsorsiyum tarafından üretilen Eurofighter Typhoon'lar, yüksek düzeyde birlikte çalışabilirlik ve gelişmiş hava muharebe performansı sunuyor. Bu yatırım, Türk savunma sanayisinde son yıllardaki en önemli projelerden birini temsil ediyor." ifadeleri de kullanıldı.

Fransa

Fransız BFMTV kanalının "9 milyar avroyu aşan bir sipariş: İngiltere, Türkiye'yle birlikte 20 Eurofighter uçağı satışı için bir anlaşma duyurdu" başlıklı haberinde, dün Ankara’da Cumhurbaşkanı Erdoğan ile İngiltere Başbakanı Starmer arasında imzalanan anlaşma ele alındı.

Haberde, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın anlaşmadan memnun olduğunu ve bunun Ankara ile Londra arasındaki stratejik ilişkilerde yeni bir simge temsil ettiğini dile getirdiği aktarılırken, Türkiye'nin hava filosunu modernleştirmek isteyen Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 4 Avrupalı ülkenin oluşturduğu konsorsiyumla söz konusu uçaklardan 40 adet tedarik etmek istediği kaydedildi.

Belçika

Belçika'da Fransızca yayın yapan kamu yayıncısı Rtbf'in haberinde, başlangıçta Amerikan F-35 savaş uçaklarını tercih eden Ankara'nın son yıllarda Rus yapımı S-400 hava savunma sistemini satın aldığı için ABD programından çıkarılmasının ardından ilgisini Eurofighter uçaklarına yönelttiği belirtildi.

Haberde, Eurofighter uçaklarının Türkiye’ye satışına başlangıçta karşı çıkan Almanya'nın temmuz ayında vetosunu kaldırdığı ve Almanya Şansölyesi Friedrich Merz'in perşembe günü Ankara’da Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından kabul edileceği ifade edildi.

İsrail

Türkiye'nin İngiltere ile 10.7 milyar dolar değerinde Eurofighter Typhoon savaş uçağı alımına ilişkin anlaşma imzalaması, İsrail basını tarafından, Avrupa'nın giderek daha fazla, NATO'nun ikinci büyük ordusu konumunda ve silahlı insansız hava aracı üreticisi Türkiye'ye yöneldiği ve bu alımın Ankara'nın Tel Aviv'in aralarında yer aldığı bölgesel rakiplerine karşı "baskı" kurma çabası olarak değerlendirildi.

The Jerusalem Post'un haberine göre, Eurofighter alımıyla Türkiye bölgede İsrail'in de bulunduğu rakiplerine karşı "baskı" kurmak istiyor.

Batı ile sıcak ilişkilere sahip Türkiye'nin, Eurofighter'in yanı sıra ABD yapımı F-35 alımı için görüşmeler yürüttüğüne işaret edildi.

Avrupa'nın giderek daha fazla NATO'nun ikinci büyük ordusu konumunda ve silahlı insansız hava aracı üreticisi Türkiye'ye yöneldiği, bunu da NATO'nun doğu ucunu güçlendirmek için Ukrayna'daki olası bir savaş sonrası stabilizasyon dönemini hesap ettiği şeklinde yorumlandı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın geçen haftalarda Katar ve Umman'a yaptığı ziyarette de bu anlaşmaya ilişkin görüşmelerin yer aldığı paylaşıldı.

Türkiye'nin milli savunma projesi KAAN savaş uçaklarını devreye sokmadan önce Eurofighter alımı için bir süredir görüşmeler yürüttüğüne dikkati çekti.

İsrail'in Maariv gazetesinin haberinde ise Türkiye ile İngiltere arasındaki 20 Eurofighter satışına ilişkin anlaşmanın Ankara ile Tel Aviv arasındaki "güç dengesini değiştirebilecek" bir anlaşma olduğuna yer verildi.

Haberde, anlaşmanın iki NATO müttefiki arasındaki savunma bağını derinleştirdiği ve Türkiye'nin hava savunmasını daha güçlendirdiğinin altı çizildi.

İki ülkenin 10.7 milyar dolar değerindeki anlaşma için temmuzda ön satış anlaşması imzaladığı belirtilirken Airbus, BAE Systems ve Leonardo şirketlerinin dahil olduğu Eurofighter konsorsiyumu (Almanya, İtalya ve İspanya) tarafından da onaylandığı hatırlatıldı.

Israel Hayom gazetesi ise İngiltere ile “devasa" anlaşmanın Türkiye’nin hava kuvvetlerini modernize etme girişimi çerçevesinde imzalandığını kaydetti.

Haberde, Türkiye’nin Suriye, Gazze ve Ukrayna başta olmak üzere yaşanan bölgesel gerilimler nedeniyle söz konusu anlaşma ile NATO içindeki konumunu güçlendirmek istediği yorumu da yer aldı.

İsrail’de yayın yapan Kanal 12 televizyonunun internet sayfasında çıkan haberde ise Türkiye’nin Eurofighter Typhoon savaş uçağı alımı ile Batı ile diplomatik bir yakınlaşma sağlayacağı kaydedildi.

Türkiye’nin anlaşma ile Türk Hava Kuvvetleri'nin gücünü arttırmayı, savaş uçağı filosunu yenilemeyi ve İsrail dahil, bölge ülkelerine karşı avantaj elde etmeyi amaçladığı ifade edildi.

Arap basını

Suudi Arabistan merkezli Al-Hadath televizyonu, Türkiye'nin Eurofighter savaş uçaklarıyla ilgili yaptığı anlaşmayı, "Türkiye, Eurofighter savaş uçakları anlaşmasıyla İsrail'e meydan okumaya hazırlanıyor" başlığıyla izleyicileriyle paylaştı.

İngiltere'nin Eurofighter projesindeki Avrupalı ortaklarının onayıyla bu anlaşmayı imzaladığına işaret edilen haberde, Türkiye'nin F-16 ve F-35 savaş uçaklarının yanı sıra Eurofighter uçaklarıyla da hava filosunu yenilemeyi hedeflediği vurgulandı.

Suudi Arabistan'ın Al Arabiya televizyonu da Türkiye'nin İngiltere'den 20 adet savaş uçağını satın almak için anlaşma yaptığını aktardı. Al Arabiya haberinde, Türkiye'nin hava kuvvetleri envanterine katacağı 4,5 nesil savaş uçağı Eurofighterların özelliklerine dikkati çekildi.

Katar’ın önde gelen gazetelerinden El-Arabi el-Cedid de Türkiye'nin İngiltere, Katar ve Umman'dan 44 adet Eurofighter savaş uçağını satın alacağını okuyucularıyla paylaştı.

Al Jazeera’da ise anlaşma, “Türkiye, 20 adet Eurofighter savaş uçağı alımı için İngiltere ile büyük bir anlaşma imzaladı” başlığıyla yer buldu.

Haberde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, pazartesi günü İngiltere Başbakanı Keir Starmer’i Ankara’da kabulü sırasında 20 adet “Eurofighter Typhoon” uçağının alımına ilişkin bir anlaşma imzaladığı aktarıldı.

Ayrıca Al-Jazeera’nın internet sitesinde Arap basınındaki gözlemcilere göre, söz konusu anlaşmanın yalnızca askerî bir adım olmadığı aynı zamanda bunun diplomatik bir boyut da taşıdığına dikkati çekilerek, bunun Türkiye’nin NATO içindeki konumunu güçlendirme ve öte yandan ABD ile bağlantılı silahlanma programlarında karşılaştığı kısıtlamaları azaltma isteğini yansıttığının altı çizildi.

Arap dünyasındaki bakış açısındansa adımın, Doğu Akdeniz’de "artan meydan okumalar" ve Türkiye ile Yunanistan arasındaki hava silahlanma yarışına bir yanıt olarak okunduğu vurgulandı.

Birleşik Arap Emirliklerinin (BAE) Sky News Arabia televizyonu da Türkiye'nin İngiltere'den 20 adet Eurofighter tipi savaş uçağını satın alacağını izleyicilerine aktardı.

Dubai merkezli Lana Time internet sitesinin anlaşmaya ilişkin verdiği haber ve değerlendirmede, Londra ve Ankara arasındaki anlaşmanın iki ülke arasındaki ilişkileri nitelikli bir noktaya taşıyacağı belirtildi.

Her iki tarafın da 2026’da teslimatın başlamasına hazırlık olarak, gelecek aylarda uçak kontrolleri ve test prosedürlerini tamamlamayı dört gözle beklediği kaydedildi.

Haberde, Eurofighter’in, "gelişmiş teknik yetenekleri bakımından mükemmel bir üne sahip olduğu" ifade edildi.