Sedat Yılmaz: Reelde ve tüketicide güven sürüyor

Sedat Yılmaz: Reelde ve tüketicide güven sürüyor

Reel sektörün (üreten) sorunlarını bir önceki yazımda makro bazda ele almıştım. Zorluklara rağmen başta sanayi olmak üzere birçok sektör üretmeyi sürdürüyor.

Neticede 2023 yılının ilk verileri olarak tablolara yansıyan güven endeksleri ve Kapasite Kullanım Oranı (KKO) beklentilerin üzerinde güven veriyor.

Oluşan güven, tabii ki ümit ve inatla ortaya konan direncin fotoğrafı…
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve TCMB işbirliği ile takip edilen Reel Sektör Güven Endeksi (RKGE) Ocak’ta bir önceki aya göre 3,9 puan artışla 101,7’ye yükseldi. Aynı dönemde mevsimsellikten arındırılmış RKGE 1,8 puan artışla 103,4 oldu. Sektörel bazda güven endeksi; hizmette 118,1, perakende ticarette 126,2, inşaatta 93,2 şeklinde genelde iyimserlik yolunda devam ediyor.

RKGE nedir diye sorarsanız, daralma veya büyümeyle ilgili ekonomideki genel durumu açıklıyor. İktisadi Yönelim Anketi kapsamında hesaplanıyor. RKGE’ye muhtemel vaziyeti önceden görerek gerekli önlemlerin alınmasını sağlayan öncü uyarıcı da diyebiliriz.

Geçelim Tüketici Güven Endeksi’ne (TGE)… Tüketici Eğilim Anketi sonuçlarından hesaplanan TGE, Ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 4,6 oranında artış kaydetti. Aralık ayında 75,6 olan endeks, Ocak ayında 79,1 oldu.

Unutmadan söyleyeyim… TGE, tüketicilerin kişisel mali durumları ve genel ekonomiye ilişkin mevcut durum değerlendirmeleri ve gelecek dönem beklentileri ile yakın gelecekteki harcama ve tasarruf eğilimlerini ölçen bir gösterge.

Her zaman ifade ediyorum… Güven endeksleri 0 (sıfır) ile 200 arasında değerle ölçülüyor. 100’ün üzerindeki rakamları iyimser, 100’ün altındaki rakamları kötümser beklentileri; 100’e eşit rakamlar ise istikrarlı beklentileri işaret ediyor.

Söz konusu çerçevede 2023 yılının ilk ekonomi dataları olarak elde edilen güven endekslerinin iyi performans sergilediği gözleniyor. RKGE her zaman olduğu gibi “iyimser” bir görüntü verirken, TGE, “kötümser” olmasına karşılık iyimserliğe doğru atak yapmış durumda.

Tüketici ve üreticilerin genel ekonomik duruma ilişkin değerlendirme, beklenti ve eğilimlerini özetleyen Ekonomik Güven Endeksi (EGE) ise 2022 Aralık ayı itibariyle 97,6 değeriyle yılı iyimserliğin hemen altında tamamlamıştı. 2023 yılının ilk EGE verisi 30 Ocak Pazartesi günü açıklanacak. Verinin ilk kez iyimser alana geçeceği öngörüleri oldukça fazla.

Ekonominin gidişatını gösteren diğer üretim datası; Kapasite Kullanım Oranı (KKO). İktisadi Yönelim Anketi’nden hazırlanan KKO, bir ülkede sanayi kesiminin belli bir dönem içinde elde mevcut üretim kapasitesinin ne kadarının kullanıldığını gösteriyor.

Mesela 100 ton un üretme kapasitesine sahip bir değirmen yıllık 80 ton üretim yapmışsa bu işletmenin KKO’su yüzde 80 oluyor. KKO’nun yüzde 100 olması mümkün değil. Çünkü makine arızaları, tatiller, bakım araları, elektrik kesilmeleri, mevsimsellik, çalışma saatlerindeki aksamalar gibi üretim dışı etkenler KKO oranını düşüren etkenler olarak sıralanabiliyor.

Yeni veri şöyle gerçekleşti… İmalat sanayi Kapasite Kullanım Oranı (KKO), 2023 Ocak’ta bir önceki aya göre 1,2 puan azalarak yüzde 75,3 seviyesine geriledi. Mevsimsel etkilerden arındırılmış KKO da bir önceki aya göre 0,6 puan azalışla yüzde 75,8 olarak ölçüldü.

Görüleceği üzere KKO, TGE ve RKGE normalleşme seyrinde. Konunun daha iyi anlaşılması açısından söz konusu datalarla ilgili tespit edilen bazı değerlendirme notlarını da ifade edeyim…

2023 Ocak ayı itibariyle; yıllık bazda yalnızca sermaye malı artış kaydetti… Ara malı KKO, 21 aylık yükseliş trendi sonrasında üst üste sekizinci kez geriledi… İmalat sanayi altındaki 23 sektörün 6’sı pozitifte kaldı. KKO’da en iyi sektörler; makine-ekipman kurulum/onarımı, motorlu kara taşıtları ve kauçuk plastik ürünler olurken tekstil, kimyasal ürünler ve mobilya hariç ağaç ürünlerinde sert düşüşler dikkat çekiyor.

Güven endekslerine gelince; aylık bazda mevcut duruma ilişkin tüm alt kalemlerin toparlandığı gözleniyor. Gelecek 3 aylık görünüme yönelik yalnızca Üretim Hacmi Endeksi geriledi. Buna karşılık, aylık bazda, İş Hacmi-Satışlar Endeksi düzelirken stok seviyesi arttı. Toplam Sipariş ve İhracat Siparişleri endeksleri yükselişe geçerken 2 ay sonra yeniden iyimser bölgeye yerleşti ve bütün alt beklenti endeksleri de üst üste 28’inci ayda da iyimser alanda kalmayı sürdürdü.

Özetle kapasite kullanımın desteğiyle reel sektör, tüketici ve güven endekslerindeki gidişat iyi yolda güç toplamaya devam ediyor.

yazının devamı..

Kaynak:Haber Kaynağı

Etiketler :
HABERE YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
1 Yorum
Önceki ve Sonraki Haberler