?0? Kalorisi ile diyabet hastalarına umut olan tatlandırıcı olarak kullanılan bilimsel adı ?stevia? olan şeker otu?nun ülkemizde ilk defa 2009 yılında üretimine başlanması ile yaygınlaşması başta Akdeniz Üniversitesi olmak üzere çeşitli üniversitelerde üretim ve akademik araştırmalar yapılması diyabet ve kalp hastaları açısından önemli bir gelişme olarak kabul ediliyor.

Kalori, yağ, sakarin ve toksik maddeler içermediği için şeker hastalarının tatlandırıcı olarak rahatlıkla kullanabileceği şeker otunun toz halinin ise normal şekerden 200-300 kat daha tatlı olduğu bildirildi. Özel bir firma tarafından da ilk etapta Antalya?da 10 dekar alanda üretimine başlanan şeker otunun, kısa sürede ekonomiye kazandırılması planlanıyor.

Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Kenan Turgut, Latince ismi stevia olan şeker otunun, tropik kuşakta yetiştiğini belirtti. Şeker otunun Paraguay?da 1500 yıldır tatlandırıcı olarak kullanıldığını, Brezilya, Japonya, Hindistan?da da kullanımının yaygın olduğunu ifade eden Turgut, Türkiye?de de bitkinin üretimi ve kullanımına izin verildiğini vurguladı.

Prof. Dr. Kenan Turgut, şu bilgileri verdi: ?Bu bitkinin en büyük özelliği, içerdiği farklı tipteki tatlandırıcı. Sakorozdan çok farklı, steviyol glikozit adı verilen bir tatlandırıcı. Kurutulmuş haldeki şeker otu yaprakları,normal şekerden 10-15 kat daha tatlıdır. İşlenerek toz haline getirilmiş şeker otu ise normal şekerden 200-300 kat daha tatlıdır. Stevia ekstresinin en büyük özelliği, doğal tatlandırıcı ve diyet gıdası olarak hiç bir şekilde kalori, yağ, sakarin ve toksik maddeler içermemesidir.?

Turgut, bir dekardan yaprak olarak 1.5 ton verim alınabildiğini belirterek, ?Tatlandırıcı dediğimiz içerik olarak da yüzde 7-15 arasında verim alınabiliyor. Bu da çok yüksek bir rakam? dedi.(1)

STEVIA (Şeker Otu) NEDİR?

Stevia, Paraguay ve Brezilya'da yetişen bir bitkidir. 1887 'de Paraguay yerlilerinin kullandığı şifalı bitkiler üzerinde inceleme yapan Güney Amerikalı bilim adamı Antonia Bertoni tarafından keşfedilmiştir. Paraguay kızıl derilileri tarafından "Tatlı ot" ve "Ballı yaprak" ismiyle anılan ve tatlandırıcı olarak kullanılan stevia?nın sırrını çözmek için, 1931'de Bridel ve Lavieille adında iki Fransız kimyacı bitkinin yapraklarından elde ettikleri ekstre (öz) üzerinde çalışmaya başladı. Onların çalışmaları sonucunda beyaz kristal yapıda ve "Stevioside" adı verilen saf bir ürün elde edildi ve bu maddenin normal rafine şekerden 100 ile 300 kat daha tatlı olduğu fark edildi. 1971'de Çinli araştırmacı Dr.Tei-Fu-Chen Paraguay'ı ziyaretinde ilgisini çeken Stevia bitkisi üzerinde çalışmalar yaparak, kimyasal olmayan doğal yöntemlerle Stevia ekstresi (özü) elde edilmesinde ve yapraklarda bulunan keskin tadın kaldırılmasında başarılı oldu.

Paraguay ve Brezilya'da yüzyıllardan beri tatlandırıcı ve tedavi edici özellikleri nedeniyle kullanılan stevia (şeker bitkisi) , Japonya'da da otuz yılı aşkın bir süredir milyonlarca kişi tarafından tatlandırıcı ve gıda katkısı olarak kullanılmaktadır. Bu bitkiden elde edilen özütün, kan şekerini düzenleyici etkileri olduğu kabul edilmektedir. Stevia'nın insülin duyarlılığını ve hatta salınımını arttırıcıetkilerinin olduğunu gösteren bazı araştırmaların varlığı diyabet tedavisinde kullanımını destekler niteliktedir.

Stevia Ekstresi'nin en büyük özelliği bir doğal tatlandırıcı ve diyet gıdası olarak hiç bir şekilde kalori, yağ,sakarin ve toksik maddeler içermemesidir. Su bazlı olarak üretilir ve üretiminde alkol ya da herhangi bir kimyasal madde kullanılmaz. Stevia Ekstresi kandaki şeker düzeyini yükseltmeksizin, şişmanlatmaksızın ve kalori vermeksizin içeceklerinizi veya gıdalarınızı tatlandırır. Şeker hastalığı, yüksek tansiyon, kabızlık, depresyon ve asabiyete karşı olumlu etkileri vardır. Mide ve bağırsak florasını, asit alkali dengesini korur. Bir büyük fincan black (sütsüz) nescafe için 1 gr 'lık paket fazlasıyla yeterli olur ve alıştığınız şeker tadında herhangi bir fark ya da koku hissetmezsiniz.

STEVIA'NIN ÖZELLİKLERİ

Şeker Otunun başlıca üreticileri Paraguay, Brezilya, Japonya ve Çin?dir.

Kurutulmuş haldeki şeker otu yaprakları normal şekerden 10-15 kat daha tatlıdır. İşlenerek toz haline getirilmiş şeker otu normal şekerden 200-300 kat daha tatlıdır.

Şeker otu, yapay tatlandırıcıların kullanıldığı diyetlerde, yapay tatlandırıcıların yerine kullanılabilmektedir.

Şeker Otu ile birçok yemek, tatlı,pasta pişirilebilmektedir.

Şeker Otu 300 C üzerine kadar ısıya dayanabilmektedir

Şeker Otunun kalorisi yoktur.

Şeker otu kan şekerini arttırmamaktadır.

Kandaki şeker oranını düşürdüğü, kalp damar hastalıklarına iyi geldiği bilimsel olarak kanıtlanmıştır.

Birçok araştırma yapılmasına rağmen her hangi bir yan etkisine rastlanmamıştır.

Tamamlanan iki araştırma sonucuna göre şeker otu dişlere zarar vermemektedir.

Araştırmalar şeker otunun,şeker hastaları tarafından uzman kişiler/doktor gözetiminde kullanılabileceğini göstermektedir.

Şeker Otundan Kendi Başınıza Öz Üretmeniz Mümkün Mü?

Taze veya kurutulmuş şeker otu yapraklarını kullanarak bir öz üretebilmek mümkündür. Bir miktar (ne kadar belirtilmemiş) şeker otu yaprağını veya kurutulan yapraklardan elde edilen tozu, brandy veya viski gibi bir alkol içinde 24 saat bekletip , yapraklarınısüzdükten sonra alkolü kaliteli su ile seyreltilmesi sonucu elde edilen sıvı ,kısık ateşte kaynamasına izin vermeden ısıtılır. Isınma ile alkol buharlaşarak sıvıdan uzaklaşır . Şeker otu özü, kaliteli bir su ile de hazırlanabilir fakatşeker alkolde daha çok çözülecektir. İstenirse şurup kıvamına gelinceye kadar kaynatma yapılabilir.

Türkiye?de Stevia Üretimi:

Antalya, Balıkesir üretilmekte ayrıca, Diyarbakır?ın Bismil ilçesine bağlı Yukarısalat Belde Belediyesi?nce hazırlanan ve Türkiye?nin ilk ekolojik şeker üretiminin planlandığı proje, AB tarafından onaylanarak 233 bin Euro?luk destek aldı. Proje sayesinde şeker üretimi şekerpancarının yanı sıra alternatif şeker bitkisi ?stevia? sayesinde yapılabilecek. Bitkinin en önemli özelliği şekerpancarında olduğu gibi yoğun kimyasal girdi kullanılmasına sebep olmaması. Türkiye?nin ilk ekolojik şeker üretiminin gerçekleşmesi esnasında projeden 40 ailenin yararlanmasıplanlanıyor. (2)

İbrahim H.SİPAHİ

15.04.2013/Adanapost.com

Kaynak:

(1) http://www.haberturk.com/saglik/haber/619097

(2) stevia.com