Fatih Sultan Mehmet'in hayatını konu alan yapımlar tarihi doğru anlatmalı

İSTANBUL (AA) - İstanbul'u fethederek yeni bir çağı başlatan Osmanlı Padişahı Fatih Sultan Mehmet, hayatı en çok araştırılan padişahların arasında yer alıyor.

Henüz 21 yaşındayken İstanbul'u fethedip adını tarih sayfasına yazdıran Sultan Mehmet, vefatının 544'üncü yılında da Türkiye ve dünyada araştırılmaya devam ediliyor.

Son yıllarda teknolojinin gelişimi ve insanların merakı nedeniyle Fatih Sultan Mehmet'in hayatı birçok kez sinema ve televizyona yansıtıldı.

Özellikle son 12 yılda "Fetih 1453", "Mehmed: Bir Cihan Fatihi", "Rise of Empires: Ottoman" ve "Mehmed: Fetihler Sultanı"nın da aralarında olduğu yapımlar izleyicilerle buluştu.

"Toplumda merak uyandırıyor"

İstanbul Üniversitesi (İÜ) Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi ve kültür tarihçisi Tarım, AA muhabirine, Fatih Sultan Mehmet özelinde önemli şahsiyetler hakkında yapılan tarihsel filmler ve bu yapımların topluma etkisine ilişkin açıklamalarda bulundu.

Sultan Fatih ile ilgili film ve dizilere işaret eden Prof. Dr. Tarım, "Bu yapımlar, hem Fatih'e duyulan ilgiyi canlı tutuyor hem de tarih bilgisinin kitlelere ulaşmasında etkili oluyor." dedi.

Prof. Dr. Tarım, toplumsal hafızaya dikkati çekerek, şöyle konuştu:

"Tarihsel filmler, belgesel değildir ancak bu filmler doğru bilgiyi aktarma noktasında sorumluluk taşırlar. Söz konusu yapımlar, izleyicide tarihsel gerçekliğe dair kalıcı imgeler oluştururlar. Tarihte yaşamış bir karakterin sinemanın konusu olması, toplumda merak uyandırıp yeni çalışmaları tetikliyor fakat bu filmler zamanla belge niyetine kullanılabilir ve gerçekmiş gibi toplumsal hafızaya yerleşebilir."

Projelerde mekan ve kostüm tasarımı konusunda ciddi eksikliklerin olduğuna işaret eden Prof. Dr. Tarım, "Kostüm, Türk sinemasında tarih temalı film ve tiyatroların temel problemidir. Osmanlı dönemi çalışmaları yetersiz kaldığında bu eksiklikler, sinemada daha belirgin hale geliyor." diye konuştu.

"Kahramanlık hep şiddetle sunuluyor"

Prof. Dr. Tarım, popüler tarih yapımlarında duygusal derinliğin yerini çoğu zaman şiddet temelli kahramanlık anlatılarının aldığına dikkati çekerek, "Hepsinde kahramanın en şiddetli ve daima karşısındakini hedef alarak kahraman olduğu sahneler ön planda ancak büyük olaylar karşısında yaşadığı içsel dönüşüm ve ruh dünyasıyla ilgili anlatılar oldukça zayıf." ifadelerini kullandı.

Projeler hazırlanırken akademik danışmanlık sürecinin zayıf tutulduğunu ifade eden Prof. Dr. Tarım, "Film ekibi sabırlı davranmalı ve akademik kaynakları daha fazla kullanmalı. Aksi takdirde anakronizm kaçınılmaz oluyor." dedi.

Prof. Dr. Tarım, özellikle kostüm, mekan tasarımı ve dönemin objelerinin kullanımı konusunda doğru danışmanlık hizmeti alınmasının önemini vurgulayarak, bunun yapılamadığı durumda zamansız, nötr görsellerin tercih edilmesi gerektiğini söyledi.

Son 12 yılda 4 büyük yapımda Fatih Sultan Mehmet'in hayatının anlatıldığını hatırlatan Prof. Dr. Tarım, izleyiciler için bu yapımların birincil bilgi kaynağı haline geldiğini dile getirdi.

Prof. Dr. Tarım, "Hiçbir tarih kitabı okumamış bir izleyici, artık Fatih hakkında bir fikre sahip. Bu imaj, önce konuşmalarda, sonra yazılı kültürde kalıcı hale geliyor." şeklinde konuştu.