Kronolojik Tanzimat Dönemi Yenilikleri

Tanzimat Dönemi,1839 (Sultan Abdülmecid dönemi) ve Tanzimatta Islahat dönemi,1856 (Sultan Abdülaziz dönemi) çok az farkla birbirlerinin devamlarıdır. Onun için iki padişah zamanında yapılan icraatları bir listede sunuyorum. Tarihçiler de zaten ayırım yapmıyorlar. İslahat fermanı, Tanzimat Fermanının teyidi gibidir.

Edebiyatta Yenilikler

Şiirde divan edebiyatı kısmen devam etse de Roman, modern hikaye, tiyatro, gazeteköşe yazısı,, eleştiri, anı bu dönemde kullanılmaya başlanılmıştır. Noktalama işaretleri de bu dönemde kullanılmaya başlamıştır,İlk dönemlerde sanat sanat içindir görüşü hakim iken, sonraları birey olarak insan, toplum, tabiat, vatan, millet gibi konular işlenir olmuştur. Bu dönemde büyük edebiyatçılar yetişmiştir. Yeni usullerle edebiyat . hem girmiş, hem de önemli eserler yer almıştır.Cumhuriyet dönemine kadar toptan ele alırsak Tanzimat edebiyatı, Servet-i Fünun edebiyarı,Fecr-i Ati edebiyaatı birer abide olmuşlardır. Çığır açmışlardır. Tanzimat edebiyatında sanat, toplumun görevinde bir araç olarak kullanılır. Şinasi, Ziya Paşa, Namık Kemal, Recaizade M. Ekrem Abdülhak Hâmit, Samipaşazade Sezai bu dönemin önde gelen sanatçılarındandır. Tanzimat edebiyatı iki döneme ayrılır. Buna göre Şinasi, Ziya Paşa, Namık Kemal I.Dönem tanzimat sanatçılarındandır. Recaizade M. Ekrem, Abdülhak Tarhan Samipaşazade Sezai de II. Dönem sanatçılarındandır.

*Hukuk Alanında Yenilikler

1840'ta bazı maddeleri Fransız Ceza Yasasından alınan yeni Ceza Kanunnamesi hazırlandı. 1858'de tümüyle Batı kaynaklarından esinlenen ikinci Ceza Kanunnamesi kabul edildi.

1850'de Fransız Ticaret Kanunu esas alınarak hazırlanan Ticaret Kanunnamesi yürürlüğe girdi. Bu kanunla faiz, anonim şirket ve kambiyo senedi kavramları ilk kez Osmanlı hukukunda yer aldı.

1840'tan itibaren ceza ve ticaret davalarına bakmak üzere, nizamiye mahkemeleri kuruldu; bu mahkemelere müslümanların yanısıra gayrimüslim hakimler de atandı. 1853'te cinayet davalarında gayrımüslimlerin de şahitlik yapabileceği kabul edildi. 1851'de ticaret mahkemeleri kuruldu.

1867'de Devlet görevlilerine karşı açılan davaları görmek için Şurayı Devlet (Danıştay) kuruldu.

*Mali Alanda Yenilikler

1841-1842 yılında ilk bütçe hazırlandı, 1846-1847 yılında ise ilk modern bütçeye geçildi.

Vergilerin mükellefler arasında düzgün ve gelirlere göre dağıtılması amaçlandı.

Devlet görevlilerinin halktan resmi vergiler dışında aldıkları vergiler yasaklandı.

1840'ta "Kaime-i Nakdiye" ismiyle ilk kâğıt para dolaşıma sokuldu.

1855'te Kırım Savaşı'nın maddi yükünü karşılamak için tarihte ilk kez dış borç alındı. Borç ingiltereden alınmıştır.

1843'te ilan edilen bir yasayla askerlik yaşı 20, zorunlu askerlik süresi 4 yıl olarak kabul edildi.

1847'de gayrimüslimlerin de orduya girip albay rütbesine kadar yükselmesi kararlaştırıldı.

1867'de Bahriye Nezareti kurulma kararı çıktı.

*1869'da Bahriye Nezareti kuruldu, askeri yapı yenilendi.

* Eğitim Alanında Yenilikler

1846'da Mekatib-i Umumiye Nezareti kuruldu.

1848 de Darülmuallim (öğretmen okulu) açıldı. Harbiye, Bahriye ve Tıbbiye dışındaki okulların kontrolü bu nezarete verildi.

Rüştiyelerin açılmasına hız verildi.

1868'de Fransızca eğitimli Galatasaray Sultanisi (Lise) açıldı.

1869'da Fransız eğitim sistemini örnek alan Maarif-i Umumiye Nizamnamesi yayınlandı.

1870'te Dârülmuallimât adında kız öğretmen okulu açıldı.