Mustafa Yürekli
Doğruluk ve İyilik
"Şüphesiz ki sözde ve işte doğruluk, hayra ve üstün iyiliğe yöneltir; İyilik de Cennet'e iletir" hadisini nasıl anlamalıyız?
Doğruluk ve iyilik ilişkisini son zamanlarda çok düşünür oldum.
Sohbetlerde doğruluk ve iyilik konusuna değinmek için çaba sarf ediyor; doğrusu her türlü vesileye sarılıyorum hemen. "Şüphesiz ki sözde ve işte doğruluk, hayra ve üstün iyiliğe yöneltir; iyilik de Cennet'e iletir" hadisini aktarır, onu nasıl anlamalıyız diye sorup doğrudan konuya giriyorum.
Abdullah İbni Mes'ûd radıyallâhu anh'den rivâyet edilen bir Hais-i Şerif var. Hz.Peygamber sallallâhu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
"Şüphesiz ki sözde ve işte doğruluk hayra ve üstün iyiliğe yöneltir. İyilik de Cennet'e iletir. Kişi doğru söyleye söyleye Allah katında sıddîk (doğrucu) diye kaydedilir. Yalancılık yoldan çıkmaya (fucûr) sürükler. Fucûr da Cehennem'e götürür. Kişi yalancılığı meslek edinince Allah katında çok yalancı (kezzâb) diye yazılır." (Buhâri, Edeb 69; Müslim, Birr 103-105. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Edeb 80; Tirmizi, Birr 46; İbni Mâce, Mukaddime 7; Dua 5)
Hadisi Nasıl Anlamalıyız?
Bu soruya verdiğim cevabı, bu yazıda siz okuyucularımla paylaşacağım..
Hadiste, yalan konuşa konuşa insanın yalancılığı âdetâ tabiat haline getireceği, meslek edinmiş gibi kişilik özelliği haline geleceği, yalana iyice alışacağı, yalana alışan insanın da fücûr denilen her türlü kötülüğe hazır hale geleceği bildirilmektedir. Fücûrun ise insanı Cehennem'e götüreceği ifade edilmektedir.
Hadiste yapılan bu tespit, yalan konusunda son derece hassas olunması gerektiğini bildirmektedir. Bu çok ciddi ve açık bir uyarıdır.
Yalanın küçüğü büyüğü olmaz denilmektir.
Yalancılığı âdet edinen kişinin Allah katında "kezzâb" diye tescil edilmesi, yalanın insanı ne kadar ağır ve kötü bir duruma düşürdüğünü göstermektedir.
Ayrıca yalancılığın ve sahteciliğin İslâm'da yeri olmadığını ortaya koymaktadır.
Müslümanları aldatan onlara ihanet etmiş olur, dünyada ümmetten çıkar.
Âhirete ait sonuç ise Cehennem olmaktadır.
Yalan, İslam milletinden dünya da ahirette de ayırır insanı..
Yalan Bir Dil Âfetidir
Bilindiği gibi yalan, dile ait bir âfettir.
Dil ise, kalbin sözcüsü olarak insanın tüm organlarını ve davranışlarını etkilemektedir.
Diline -en azından- bilinçli olarak yalan söylememek konusunda hâkim olabilen kişi, büyük ölçüde kendisini hadiste haber verilen kötü âkıbetten korumuş demektir.
Müslüman için gerçek ve sonsuz olan hayat, âhiret hayatıdır.
Müslüman ahirette sıkıntıya sokacak olan herşeyden dünyada uzak kalmak ve böylece hem dünyada mutlu hem de âhirette mutlu olmaya bakacaktır; bu en akıllıca iştir.
Müslüman, âhiretini ihmal etmeden dünyayı yaşayan insandır ve bu, onun diğer insanlardan en temel farkını oluşturmaktadır.
Sorumluluk bilinci de ancak âhiret inancı ve hesap kaygısı olan kişilerde görülebilir.
O halde hem dünyada mahcûbiyetlere yol açması hem de âhirette Cehennem'e götürmesi düşünülerek yalana ve yalancılığa asla hoşgörü göstermemek ve yönelmemek gerekmektedir. Yalandan mümkün olduğunca uzak kalmak ve doğru konuşup dürüst olmaya bakmak lâzım gelmektedir.
İman İle Yalan Karşıttır
Hadisten öğrendiklerimizi sıralayacak olursak;
1. Yalan konuşmak, haramdır. Müslüman, doğruluktan ayrılmaz, sözünde ve işinde her zaman doğru sözlüdür.
2. Yalanı küçük gören ve işlemeye devam eden ona alışır ve sonunda yalancılar defterine yazılır. Yalanın küçüğü, büyüğü, şakası, alayı olmaz..
3. Yalan, insanı fücura, her türlü kötülüğe sevk eder. Yalancının yapamayacağı kötülük yoktur. Yalan, kötülüğün anasıdır.
4. Fücûr denilen kötülükler de insanı Cehennem'e götürür. Yalan, cehennem yoludur; yalancılıkla cennete gidilmez. Çünkü Allah sadece doğruları sever, yalancıları sevmez.
5. İman ile yalan birbirine tamamen zıddır. Mümin, Allaha güvenen ve güvenilir olandır. Müslüman, mümkün mertebe yalandan uzak kalmalı, doğru sözlülüğü ve dürüst davranışı seçmelidir. Müslüman, Allaha teslim olan, söz ve davranışlarında rızasını gözeten demektir.

Barış kuramları ve teknikleri
06 Kasım 2025 Perşembe 00:38Belgeselcinin mesaisi ve emeklisi olmaz..
02 Kasım 2025 Pazar 21:06Yurtta İslam Birliği, Dünyada İslam Birliği
29 Ekim 2025 Çarşamba 19:49Dünyadan cennete köprü: Doğruluk
26 Ekim 2025 Pazar 12:38Modernleşme eleştirisi
22 Ekim 2025 Çarşamba 18:49Bağımlılık teorileri
18 Ekim 2025 Cumartesi 19:13Uluslararası Barış Ordusu kurulmalıdır
11 Ekim 2025 Cumartesi 12:39Bekir Karlığa’nın medeniyet perspektifi
10 Ekim 2025 Cuma 07:09Bekir Karlığa’nın İstanbul’da Roger Garaudy’le görüşmesi
05 Ekim 2025 Pazar 17:09İslam medeniyeti tarihine adanmış bir ömür: Bekir Karlığa
01 Ekim 2025 Çarşamba 11:01
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.