'Zor oyunu bozar' diye boşuna söylenmemiş!

Türkiye'yi sıkıştırmada siyasi olarak başarı elde edemeyenler boş durmuyor. Diplomatik oyunlarının yanına finans enstrümanlarını da ekleyen yerli ve yabancı şer güçler bugünlerde yine hareketlendi.

Türkiye’nin İdlib’te saldırıyı durdurması ve kendi bölgesine çekilmesi konusunda Suriye’de rejim güçlerine Şubat ayı sonuna kadar süre vermesi ve aksi takdirde gerekenin yapılacağını bildirmesini fırsat bilen malûm çevreler, geçen Mart ayındaki swap oyunlarını sahnelemeye çalışıyor.

Aynı çevreler ABD Başkanı Donald Trump’ın İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile birlikte ‘Kudüs’ün İsrail’in bölünmez başkenti olarak kabul edildiğini açıkladığı Ortadoğu Planı’yla gerilen ortamı da değerlendiriyor.

***

Swap olayının patladığı 2019’un ilk çeyreğini hatırlayalım…

Trump’ın 14 Ocak 2019’da Suriye’den çekileceklerini, ancak Kürtlere saldırılması durumunda Türkiye ekonomisini yıkıma uğratacağı yönündeki söylemini, ardından 6 Mart 2019 tarihinde Rusya’dan S-400 alması durumunda Türkiye’ye yaptırım uygulayacağını açıklamasıyla oluşan gergin havayı hepimiz biliyoruz.

Yine aynı tarihte Trump’ın 21 Mart 2019’da “52 yılın ardından ABD için İsrail’in Golan Tepeleri üzerindeki egemenliğini tam olarak tanımanın zamanı geldi” sözlerine karşılık Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın sert karşılık vermesi de Türkiye – ABD ilişkilerini geren gelişmelerden olmuştu.

Ayrıca 31 Mart mahalli seçimleri arefesinde zor bir dönemden geçen Türkiye’yi hem içeriden hem dışarıdan sıkıştırmanın tam zamanıydı. Ekonomide kırılganlıkları daha da artırmak ve hükümete de komplo niteliğinde karşı harekete geçmek bulunmaz bir fırsattı.

***

Londra merkezli harekete geçen şer güruh, söz konusu gelişmeleri fırsat bilerek Mart ayının ortalarında dolar/TL’de önce küçük küçük sonlarına doğru yüksek açığa satış yaptılar.

Seçimlere tam 10 gün kala yani 22 Mart Cuma günü başlayan finans operasyonunun daha ilk gününde Türk piyasaları görülmedik bir hareketlenme yaşadı. Borsa yüzde 3,45 düştü… Dolar 5,46 liradan 5,84 liraya (yüzde 6), euro 6,32 liradan 6,52 liraya (yüzde 3) çıktı. CDS’ler 368’e, iki yıllık tahvil faizi yüzde 19’a dayandı. İlerleyen günlerde yabancı çıkışı daha da hızlandı. Swap piyasasında TL faizi yüzde 1300’lere çıkarken, Merkez Bankası (TCMB) rezervleri de erimeye başladı.

Bir haftalık yabancı operasyonuna karşı harekete geçen Merkez Bankası (TCMB) önce vadesi gelmemiş swap limitini yüzde 20’den yüzde 30’a yükseltti. Dönemin TCMB Başkanı Murat Çetinkaya rezervlere ilişkin herhangi bir riskin olmadığını ve Borsa İstanbul’un tüm oyuncuları swap işlemleri için borsaya davet ettiği açıklamasının ardından Londra piyasasında TL gecelik faizleri yüzde 1300’den yüzde 25’e kadar geriledi. Açığa satış yapan birçok spekülatör ise büyük zararlara uğradı.

TCMB, BDDK ve diğer finans kurumlarıyla şer operasyonu defeden Türkiye’de piyasalar 28 Mart itibariyle rahatladı. Borsa İstanbul BIST 100 endeksi yüzde 0,29 değer kazanırken dolar kuru 5,34 liraya, euro 6,23 liraya geriledi.

***

Şer cephe bu… Fırsatını bulduğu zaman saldırır…

Geçen Mart ayındaki şer swap operasyonuna bir haftada cevap veren Türkiye, son saldırıda elini daha çabuk tuttu ve BDDK ile anında cevap verdi.

Yine jeopolitik, siyasi ve finansal riskleri kullanmaya çalışan aynı şer gürûh, BDDK’nın farklı hamlesiyle frene basmak zorunda kaldı. Hevesleri kursaklarında kalan spekülatörler swap limitlerinin yüzde 10 kısılmasıyla elektrik çarpmışa döndü.

Yani bankaların yurt dışı yerleşiklere yaptıkları bir bacağı döviz diğer bacağı TL olan ve vadede TL alım yönünde gerçekleştirilen para swabındaki yüzde 25’lik “forward, opsiyon ve diğer türev işlemlerdeki bankaların en son hesapladıkları yasak özkaynaklardaki sınırlama oranı”nın yüzde 10 olarak uygulanmasına karar verilmesi dövizde yükselen trendi durdururken borsaya da güç kattı. BIST 100 endeksi şu anda 120 bini destek yapmış durumda. Dolar 6 lira, euro 6,57 lira seviyesinde tutulurken faizlerde yüzde 10,8’lik oran korunmaya çalışılıyor.

ABD’li yatırım bankası Goldman Sachs bile Türk piyasalarına karşı yapılan operasyona karşı verilen başarılı hamleye o kadar çok inanmış ki, dünkü raporunda “Merkez Bankası’nın (TCMB) önümüzdeki aylar içinde tek haneye indirebilir” ifadesini kullanmaktan kendini alamıyor. ABD’li banka Türkiye’de faizlerin yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 9,75’i göreceğini öngörüyor.

Eee, ne demişler; “Zor oyunu bozar!”