Tüketicide temkinlilik ağır basıyor

Ekonomide Tüketici Güven Endeksi (TGE) mühim bir veri… Eylül'de yüzde 1,8 attı. Ancak üçüncü çeyrekte bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,8 ve geçen yılın aynı dönemine yani 2020 Eylül'üne göre yüzde 2,6 geriledi.

TGE geçen yılın Eylül ayında 82 idi. Bu yılki Eylül’de 79,7. TGE Ağustos’ta 78,2, Temmuz’da 79,5 şeklinde oluşmuştu.

Halen zayıf görünüme sahip endeks, 2021’de yıllık ve çeyrek bazlarda düşüş göstermesine karşılık aylık artışların etkisiyle üst basamaklara tırmanmaya çabalıyor. Ancak kötümser geçen alanda durgun seyir bir aşağı, bir yukarı dalgalanıyor. Eylül ayı endeksinde en iyi gösterge “ücretler”…

***

Tüketici Güven Endeksi hane halkı ve işletmelerin ekonomiye ilişkin genel durumunu ortaya koyan bir parametre. Hassas endeks, Merkez Bankası (TCMB) ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) işbirliği ile yürütülüyor.

Endeks aylık Tüketici Eğilim Anketi’ne göre Avrupa Birliği’nin (AB) kullandığı ‘denge yöntemi’ ölçüsünde belirleniyor ve ülkedeki ekonomik güven endeksine de etki ediyor.

Her zaman yazıyoruz… 0-200 aralığında değer alan TGE’nin, 100’den büyük olması tüketici güveninde iyimser durumu, 100'den küçük olması tüketici güveninde kötümser durumu gösteriyor. Ayrıca TGE “durum” ve “beklenti” üzerinden alt kalemler dahil geniş bir çerçevede değerlendiriliyor...

***

Eylül verilerine kaldığımız yerden devam edersek; 3 aylık ortalamalara göre 2021 üçüncü çeyrekte TGE bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,8 ve geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,6 geriledi. Anlayacağınız 100’ün altında kalan endekste alt kalemlerde kötümserlik aylık artışlara rağmen hakimiyetini sürdürüyor.

Şöyle ki: Hane halkının maddi durum endeksi aylık yüzde 2,2 artarak 61,3’ten 62,6’ye, hanenin maddi durum beklentisi aylık yüzde 0,5 artarak 79’a, genel ekonomi durum beklentisi aylık yüzde 5,3 artışla 79,3’e yükseldi. Dayanıklı tüketim mallarına harcama isteği ise 97,7 ile kötünün en iyisi konumunda.

Kapsamlı değerlendirildiğinde Tüketici Güven’inde 18 alt kalem kötümser alanda durgun seyri koruyor. Birkaç endeks ise aylık çıkışlarla TGE’yi ayakta tutmaya çalışıyor. Sevindiren taraf “yarı – dayanıklı mallara harcama düşüncesi” ve “ücretler”e ilişkin beklenti 100 iyimserlik sınırının üzerinde.

***

Söz konusu durum; 3 aylık döneme yayıldığında tüketimde borçlanma ihtimalinin yükseldiği görülüyor ve endekse iyimser olarak yansıyor. Endekste tasarruf ile dayanıklı mal alımı düşüncesi ise artışta. Endeksin araştırdığı mühim konularından biri de fiyat artışları. Eylül’de çarpıcı durum ortaya çıktı… Fiyat artışları ardı ardına geçen 15 aylık yükselişin ardından Eylül’de ilk defa geriledi.

Diğer taraftan TGE’nin alanına giren enflasyon ve genel ekonomik duruma ilişkin beklentilerde bir bozulmanın sürdüğü fotoğraflanıyor. İstihdam tarafına yönelik beklentilerde işsizliğin daha artacağı gözleniyor.

Fakat işin ilginç yanı endeksin son yedi aydır “ücret”lere ilişkin beklentilerin toparlandığını göstermesi. Ayrıca pandeminin etkisiyle yarı dayanıklı tüketim mallarına ilişkin harcama düşüncesi 11 aydır 100’ün üzerinde, pozitif trend sergiliyor.

***

Tüketici Güven Endeksi’nde yatırım – tasarruf ilişkili endeksler dahil 100 iyimser eşiğin altında kalmasına rağmen bütün alt kalemlerde bir toparlanma sinyalinin olması ekonomi açısından sevindirici. Özellikle konut tamiratına yönelik harcamalar hız kazanmış durumda.

Ağustos ayı TGE ele alındığında; hatırlanacağı üzere 18 alt endeksin 11’inde aylık düşüş görülmüş ve en sert düşüş de ekonomik durum beklentisinde oluşmuştu. Buna karşılık aylık bazda endekslerin 100’ün altına seyrettiği parametrelerde hane halkının maddi durumu ile dayanıklı tüketim mallarına harcama isteğinin arttığı resmedilmişti.

Eylül’de olduğu gibi geçen ay yarı – dayanıklı mallara harcama yapma düşüncesi ve “ücretler”e ilişkin beklenti 100’ün üzerinde kalmayı sürdürmüştü. Bu ay olduğu gibi Ağustos’ta konut tamiratına harcama isteği toparlanırken otomobil alma eğilimi yukarı yönlü bir seyir izlemişti.

Endeksten anlaşılan tüketici pandeminin devam ettiği süreçte temkinli davranışını bozmak istemiyor.

analizgazetesi.com.tr / yazının devamı..

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.