Veriler Merkez Bankası'ndan (TCMB)… Yılın ilk ayı Ocak itibariyle vadesi 1 yıl veya daha az kalmış dış borç stoku 173,7 milyar dolar. Toplam borç stoku içinde kamunun payı yüzde 19,8, özel sektörün yüzde 64,6 ve TCMB'nin yüzde 15,6.

Borçlulukta önce daha çok payı yüksek olan özel sektör üzerinden gitmek istiyorum... 2021 yılı sonunda 169 milyar dolar olan toplam dış borç stoku içinde özel sektörün bir yıl içinde ödemesi gereken tutar 43,9 milyar dolar. Bu rakamlar geçen yıla ait.

Aylık bazda baktığımızda… Ocak 2022’de ticari krediler dahil özel sektörün yurtdışından sağladığı kısa vadeli krediler 2,7 milyar dolar daha artarak 50,6 milyar dolar yükseldiği gözleniyor. Uzun vadeli krediler 0,2 milyar dolar azalarak 161,2 milyar dolar şeklinde oluşuyor.

Şubat’ta ise özel sektörün yurtdışından sağladığı kredi borçları için yaptığı ödeme 3,3 milyar dolar. Bundan sonra borç ödemeleri Mart’ta 2,6 milyar dolar, Nisan’da 3,4 milyar dolar ve Mayıs’ta 2,6 milyar dolar şeklinde olacak. Özel sektör devamla yine Haziran’da 5,4 milyar dolar, Ekim’de 5 milyar dolar, Kasım’da 5,7 milyar dolar ve Aralık’ta 5,6 milyar dolar borç ödemesi yapacak.

***

Tabii borçluluğu artıran diğer kalemlerle birlikte kısa vadeli toplam borç stokunda 173,7 milyar dolarlık seviye tarihi rekor ama bir de madalyonun arka tarafına bakmak gerekir, diyorum.

Borçluluk kötü gibi görünse de borçluluğun işlevi önemli. Borç alıp değer üretememek ve borç altında ezilmek var… borç alıp refahı artırmak, ekonomiyi büyütmek var…

Stok içinde finans kuruluşları dahil özel sektörün borcu yüzde 64,6 ile dikkat çekiyor. Belki borçlanma artıyor fakat ihracat yapan, ülkeye döviz kazandıran ve pandemi, jeopolitik olmak üzere birçok dış risklerin hakim olduğu yoğun olumsuzluk sürecinde ekonomiyi tıkır tıkır işleten ve aynı zamanda borcunu aksatmadan ödeyen bir özel sektör de var.

***

Siz çoğu zaman tabloları negatif gösterip siyasi hareket eden ve yüksek faiz yoluyla sahiplerinin daha fazla gelir elde etmesini sağlayamaya çalışan kredi derecelendirme kuruluşlarının absürt veya Türkçe anlatımla saçma sapan notlarına ve karşılığı olmayan CDS değerlendirmelerine bakmayın…

Hatırlarsınız… Fitch Ratings, geçen Şubat ayında Türkiye’nin kredi notunu BB-‘den B+’ya indirmişti. Görünümü tabii ki negatifte tutmuştu. Sebep kur korumalı mevduat (KKM), yüksek enflasyon, bütçe açığı ve Ukrayna krizi Türkiye’nin notunu aşağı çekmiş!

“Güvenirlik ve öngörülebilirlik düşük” diye özetlenen Fitch Ratings raporunda,“… Türkiye’nin notu, yüksek dış finansman ve dolarizasyon ile jeopolitik risklere kıyasla zayıf politika güvenilirliğini ve öngörülebilirliğini, yüksek enflasyonu ve düşük dış likiditeyi yansıtıyor. Bu kredi zayıflıklarına karşı Türkiye, benzer ülkelere kıyasla düşük kamu borcu ve açıklarına, yönetilebilir kamu finansman ihtiyaçlarına, yüksek büyümeye sahip. Borçluluk artıyor…” denilmişti!

Ama raporun diplerinde, “Türkiye’nin kamu maliyesi, benzerlerine göre güçlü. Kamu borcunun milli gelire oranının 2021 sonunda yüzde 42’ye yükseldiğini tahmin ediyoruz. Aynı nota sahip ülkelerde bu oran ortalama yüzde 68 seviyesinde…” denilerek Fitch’ten buz gibi itiraflar gelmişti…

İyi de, kamu maliyesi güçlü olan ülke nasıl olur da ekonomik kriz yaşar?

***

Onlara göre Türkiye’nin kredi limitleri yerlerde! Ama durum öyle değil tabii…

İşte, daha yeni… Ankara – İzmir Limanı arasında hayata geçirilecek 503 kilometrelik elektrikli hızlı tren projesi için 2,3 milyar dolarlık kaynak yolda. Finansman Credit Suisse ve Standart Chartered eliyle UK Export Finance’den geliyor. Demek ki herkes Türkiye fotoğrafını farklı görebiliyor…

Öyle 2,3 milyar dolar diye dudak kıvırmayalım… Bu tutar şimdiye kadar İngiltere’den gelen en büyük altyapı finansmanı. Güvenirliğin karşılığı… Ayrıca yol demek medeniyet … Yol demek ticaret… Yol demek refah, huzur ve mutluluk demek…

Ekonomide gerçek olan makro ekonomide döndürülen çark. Türkiye de bu işi gayet iyi yapıyor. Bugün ülkemizin bütçesine, borçluluğuna, sanayi üretimine, büyümesine, dış ticaretine laf edecek biri varsa beri gelsin! Evet enflasyon kaynaklı sıkıntılarımız var, fakat enflasyonu sadece biz değil tüm dünya yaşıyor.

Vatan aşkı ile çalışan bir özel sektöre sahipseniz, korkmayın. Onlar borçlanır, borcunu öder, katma değer üretir ve ne edip yapar Türk ekonomisinin sancağını yere düşürmez.

analizgazetesi.com.tr/yazının devamı..