Kapasite kullanımda yeni rekor gelir mi?

Normalleşme sürecine giren Türkiye için dün iki iyi haber birden geldi… Biri kapasite kullanım oranı (KKO), diğeri reel kesim güven endeksi (RKGE)… Endeksler; gerçek büyümenin ve sanayinin hem üretim hem de geleceğe bakış açısından iki reel göstergesi… Her ikisi de Merkez Bankası'nın (TCMB) "İktisadi Yönelim Anketi" sonuçlarından elde ediliyor.

İlkine bakalım…

“KKO niçin bu kadar önemsenmeli?” diye sorulabilir…

Dedim ya, Mayıs’tan bu yana yükselen bir KKO var… O da üretimde artış, büyümede hızlanmanın işareti.

Zira KKO, bir ülke veya işletmede toplam üretim kapasitesinin ne kadarının kullanıldığını ifade eden bir parametre. Yani bir fabrika 100 birim mal üretebilecek kapasitesi varken 60 birim üretim yapıyor olması onun yüzde 60 kapasite oranı ile çalıştığını gösterir.

Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE) de, ekonomide reel sektörde faaliyette bulunan şirketlerin ülke ve dünya ekonomisi ile ilgili geçmiş değerlendirmelerini ve gelecekteki beklentileri hakkında bilgi veren bir data.

***

Evet, son kapasite kullanım oranı (KKO) Ağustos verisi, imalat sanayiinde faaliyet gösteren 1761 işyerinden alınan “İktisadi Yönelim Anketi”nden toplulaştırılarak elde edilen sonuçları yansıtıyor.

Buna göre, Ağustos’ta KKO 2,6 puan artışla yüzde 73,3’e yükseldi. Temmuz’da bu oran yüzde 70,7 idi. Mevsimsellikten arındırılmış KKO da 2,3 puan artışla yüzde 73 seviyesinde gerçekleşti.

Olayı daha iyi kavrama açısından KKO’daki mal gruplarına bakmak gerekir ki, orası da pozitif seyrini sürdürüyor.

Tüketim mallarında KKO; Ağustos’ta yüzde 67,7’den yüzde 69,9’a, dayanıklı tüketim mallarında KKO 71,7’den yüzde 75,2’ye, dayanıksız tüketim mallarında yüzde 66,9’dan yüzde 68,9’a yükseldi.

Sanayiinin ve ihracatın olmazsa olmazlarından ara mallara ait KKO yüzde 73,3’ten yüzde 75,1’e ve büyüme aktivitesine işaret eden yatırım malları KKO’su da yüzde 69,8’den yüzde 70,7’ye çıktı.

***

Veriyi daha iyi okumak gerekirse; küresel salgın sebebiyle KKO, 2020 Nisan’ında 13,7 puan azalmış ve yüzde 61,6’ya inmişti. Bu rakam 2008 dünya krizini takip eden 2009 yılı Ocak ayında görülmüştü. KKO’da dip nokta ise 2009 Mart ayındaki yüzde 58,7’lik rakam.

Yani 2020 Nisan’ında 2009 ilk çeyrek verilerine inen KKO, birkaç ay içinde toparlanarak yüzde 70’li normal seviyelere doğru yol almaya başladığı görülüyor. Mayıs 2020’de yüzde 62,6’ya yükselen KKO, Haziran’da 65,8 olmuştu.

KKO’da tarihi rekor yüzde 84,5. Bu veri 2017 Haziran verisi…

Mevcut rakamlardan çıkan sonuç şu:

Pandemi etkilerini kısa sürede üzerinden atan imalat sanayi kapasite kullanım oranı eski gücüne doğru hızla ilerliyor. Belki de yılsonuna doğru 2017 Haziran’ındaki rekor seviyelere yaklaşılacak veya yeni bir KKO rekoru kırılacak.

***

Reel sektör temsilcilerinin ekonomik görünüme ilişkin genel izlenimini ortaya koyan reel kesim güven endeksi (RKGE) de, Ağustosta bir önceki aya göre 5,5 puan artarak 106,2'ye yükseldi. Mevsimsellikten arındırılmış veride aynı doğrultuda 5,8 puan yükselerek 105,2’ye adımını attı.

Haziran – Temmuz – Ağustos RKGE verilerine göre değerlendirildiğinde ise; üretim hacmi ve iç piyasa sipariş miktarının düşüşten artışa geçtiği, ihracat sipariş miktarlarında da yükselişlerin olduğu gözleniyor.

Yine aynı veride gelecek Eylül – Ekim – Kasım dönemine ait üretim hacmi, iç piyasa sipariş miktarı ve ihracat sipariş ivmesinde zayıflama görünse de kuvvetli trendin süreceğine dair kanaatte herhangi bir olumsuzluğa rastlanmıyor. Hatta RKGE’de istihdama artışına dair beklentiler daha güçlendi. Gelecek bir yıl içinde sabit sermaye yatırım harcamasında azalış bekleyenlerin Ağustos verisinde pozitife dönmesi de olumluluğa işaret ediyor.

***

Tabii RKGE’ye genel bakış önemli… Sanayide gidişat karamsarlıktan iyimserliğe doğru renk tonu değiştiriyor.

Temmuz ayındaki güvenin Haziran ayına göre 8,1 puan artarak 100,7’ye yükselişinin Ağustos’ta da aynı kaldığına dair cevap verenlerin oranı yüzde 69,1 olarak belirlenirken bir önceki aya göre Ağustos’un daha iyimser olduğunu söyleyenlerin oranı yüzde 15,8 oldu. Sanayide genel gidişatı kötümser olarak yorumların oranı ise yüzde 15,1’de kaldı. RKGE Mayıs’ta bir önceki aya göre 10,1 puan artarak 76,9 seviyesinde gerçekleşmişti.

3 ay içinde kademeli olarak kapasite kullanım oranı (KKO) yüzde 73,3’e, reel kesim güven endeksi 106,2’ye, hizmet sektörü güven endeksi 70,5’e, perakende ticaret sektörü güven endeksi 94,9’a yükselmişse; piyasalardaki dalgalanmayı öne sürerek ekonomiye “kötü” damgası vurmaya çalışanlara  “el insaf” demekten başka söz kalmıyor!

analizgazetesi.com.tr

 

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.