Mehmet Yürekli

Mehmet Yürekli

Basından medyaya

1990’lı yıllardan günümüze Türkiye’de basın-yayın araçlarının “medya”laştığı bir süreç yaşanmaktadır.

Özel televizyon ve radyoların bu yıllarda devreye girmesi basın sektörünü ve gazetecilik mesleğini değiştiren en önemli etkendir. Gazete ve dergilerin reklam pastasından aldıkları pay, televizyonun ve son dönemde internetin rekabeti sonucunda sürekli bir düşüş içerisindedir.

Dünyada egemen olan görsel kültüre uyum göstermek, reklam gelirlerini yükseltmek, diğer medya ile hem rekabet edip hem de aynı sahiplik yapıları içerisinde yer almak yolundaki arayışlar, yakın dönemde ülkemizde basın ve gazeteciliğin ciddi anlamda değişim göstermesine neden olmuştur.

Gazetelerin sayfa sayıları artmış, görsel malzeme ve reklama ayrılan yer gazete ve dergilerin büyükçe bir bölümünü kaplar olmuştur.

Gazetelerin okunurluğu yerine bakılırlığı önem kazanmıştır.

Bilgisayar tabanlı masaüstü yayımcılık, görsel cazibeyi arttırmış, gazete ve dergi hazırlama süreçlerine hız ve nitelik kazandırmıştır.

Spor, ekonomi, magazin, yaşam vb. sayfaların ağırlık kazanması okur sayısı ve reklam gelirlerini artırmaya yönelik bir değişimdir.

Futbol ağırlıklı spor sayfaları artık gazetelerin yüzde 20’sini kaplamakta, futbolla ilgili haber ve yorumlar arka sayfalardan manşetlere ve köşe yazılarına taşmaktadır.

Ekonomi sayfaları da, küresel ekonomi ve ticaretin insanların yaşamında daha belirleyici olmasına bağlı olarak ciddi bir artış göstermiştir.

Bu alanlara, gazetecilik mesleği dışından yazar ve yorumcular girerek, kimi zaman kalite ve çeşitlilik, kimi zaman da seviyesizlik ve etik sorgulama gerektiren yaklaşımlar getirmiştir.

Genel olarak köşe yazarı sayısında büyük bir artış, köşe konularında ise büyük bir çeşitlenme yaşanmıştır.

Basında geleneksel gazeteci patronların yerini medya holdingleri almıştır.

Sahiplik yapısı bazı değişimler gösterse de medyanın belli ellerde yoğunlaşması 1980’lerden bu yana gözlemlenen bir olgudur.

Sektördeki büyüme ve yoğunlaşmalara rağmen gazete tirajlarının yükselmemesi önemli bir sorundur.

İnternet yeni bir medya olarak klasik gazetenin yerine geçmekte, gazete ve dergiler de internetin imkanlarından yararlanarak okuyucu sayılarını dijital platformlar üzerinde arttırmaya çalışmaktadır.

Ancak, basın-yayın araçlarının kamusal niteliklerinin aşınması, eleştiri, muhalefet, denetim gibi işlevlerden uzaklaşma, holding çıkarlarının öne geçmesi, siyaset güdümüne girme, aşırı ticarileşme ve standartlaşma gibi olgular, basın ve basın çalışanlarının saygınlığını yitirmesi ve basına duyulan güvenin azalmasıyla neticelenmektedir.

Dolayısıyla, maddi imkanlar, teknolojik yenilikler, hız, erişim ve bilgi desteğiyle zenginleşen medyanın, meslek etiğini korumak, kamusal hizmet görevini yerine getirmek, kamuoyunun özgürce oluşumunu sağlamak gibi hususlarda aynı başarıyı gösteremediği söylenebilir.

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Mehmet Yürekli Arşivi